Lanyard Nedir? Çeşitleri ve Kullanım Alanları Nelerdir?

Çalışma ortamlarındaki güvenlik, her işveren ve çalışan için en yüksek önceliktir. Bu noktada, sıklıkla göz ardı edilen ama kritik öneme sahip olan lanyard ya da dilimize emniyet askısı olarak çevirebileceğimiz bu ekipman, çeşitli sektörlerde öne çıkan bir unsurdur. Lanyard denince akla ilk gelen güvenlik ekipmanı olsa da kimlik ve rozetleri taşımak için kullanılan yaka kartlarına da lanyard denir. Bu makalede, lanyardların çeşitleri, kullanım alanları ve seçiminde nelere dikkat edilmesi gerektiği gibi konuları ele alacağız. Ayrıca, iş güvenliğini maksimum düzeye çıkarmak için hangi standart ve sertifikaların önemli olduğunu da inceleyeceğiz. Şimdi, emniyet askıları dünyasına daha yakından bir göz atalım.

Lanyard Nedir?

Lanyardlar, günlük yaşamımızda ve iş dünyasında yaygın olarak karşımıza çıkan genellikle bir şeyleri tutan, askıda bırakan çok yönlü ürünlerdir. Bu makalede, lanyardların ne olduğunu genel olarak anlattıktan sonra doğa sporlarında ve iş güvenliğinde kullanılan lanyard türüdür.

Emniyet askıları, genellikle bir şerit veya ip olarak tanımlanan ve bir ucu bağlantı noktası, karabina veya klips ile donatılmış olan bir güvenlik ekipmanıdır. Bu araçlar, farklı uzunluklarda ve genişliklerde olabilirler. Genellikle iş güvenliği ekipmanlarıyla birlikte yahut giysiye takılan yaka kartı vb. gibi  kullanılır. Temel amacı, çeşitli eşyaları erişilebilir tutmak, güvende kalmalarını sağlamaktır.

Lanyard Ne İşe Yarar

İş güvenliği emniyet askıları temelde iki amaç için kullanılır. Bunlar şok emici ve konumlandırma askılarıdır.

Şok Emici Emniyet Askıları: Bunlar, bir düşme anında oluşabilecek yüksek enerjinin etkisini emerek yaralanmaları minimize eder. Şok emici mekanizması sayesinde, düşme sırasında oluşan ani yük üzerindeki etkileri azaltır ve olası bir kaza durumunda daha güvenli bir şekilde durmanıza yardımcı olur.

Konumlandırma Emniyet Askıları: Bu tür ise, çalışanın belirli bir pozisyonda güvenli bir şekilde sabitlenmesini sağlar, böylece iki elini de serbest bırakabilir. Özellikle yükseklikte çalışırken veya belirli bir alanda hareket kabiliyetinin kısıtlanması gerektiğinde tercih edilir. 

Lanyard Çeşitleri Nelerdir?

İş güvenliği askılarını sınıflandırılırken genellikle tek kollu ve çift kollu olarak sınıflandırılır. Ancak temelde malzeme çeşidi ve uzunluğu bu ekipmanlarda en önemli özellikler olduğundan bunlara dikkat edilmesi için bu çeşitleri de ekliyoruz:

• Hammaddesine Göre
  • Polyester Emniyet Askıları: Polyester, dayanıklı ve mukavemetli bir malzemedir ve genellikle ekonomik bir seçenek olarak tercih edilir. Baskı veya işlemeye uygun olabilirler.
  • Naylon Emniyet Askıları: Parlak ve pürüzsüz bir yüzeye sahiptirler. Su geçirmezler, bu nedenle suya maruz kalabilecek işlerde kullanışlıdır. Naylon, yüksek mukavemet ve dayanıklılık sunar.
  • Pamuk Emniyet Askıları: Çevre dostu bir seçenektir ve doğal bir his sunar. Özellikle doğaya duyarlı etkinlikler veya organizasyonlar için uygundur.
  • Kevlar Emniyet Askıları: Çok yüksek gerilime ve sıcaklığa karşı dirençli güvenlik ekipmanlarıdır. İtfaiye görevlileri gibi aşırı işlerde çalışanlar için uygundur. En güvenli malzeme türlerinden biridir ancak maliyeti fazladır.
  • Paslanmaz Çelik Emniyet Askıları: Kimyasal tesisler, denizcilik veya aşırı hava koşullarında sıklıkla tercih edilir. Paslanmaz çelikten yapılmış olmaları sayesinde korozyona uğramazlar ve uzun ömürlüdürler. Özellikle asidik veya alkali ortamlar için idealdir.
  • Anti-Statik Emniyet Askıları: Statik elektriği önleyen özel malzemeler kullanılarak üretilen askılardır. Elektronik üretim tesisleri, laboratuvarlar ve kimyasal işleme alanları gibi yerlerde sıklıkla kullanılır. Statik elektriğin cihazlara veya insanlara zarar vermesini önlemek için tasarlanmıştır.

• Uzunluk Seçenekleri

• Sabit Uzunluklu Emniyet Askıları: Bu tür emniyet askıları, belirli bir uzunlukta tasarlanmıştır ve ayarlanabilir değildir. Genellikle belirli bir kullanım amacına hizmet ederler.
• Ayarlanabilir Uzunlukta Emniyet Askıları: Uzunluğun değiştirilebildiği esnek seçeneklerdir. Özellikle yüksekte ve dar alanda çalışanlar için idealdir.

Çift Kanca Lanyardlar

İki farklı karabina veya kanca ile donatılmış olan bu tür, bir noktadan diğerine hareket ederken sürekli bir bağlantı sağlar. Özellikle inşaat sahalarında veya diğer yüksekte çalışılan alanlarda kullanılır.

Şok Emici Lanyardlar

Bu tür, düşme anında oluşan ani yükü azaltacak bir şok emici mekanizmasına sahiptir. Bu sayede, düşme durumunda yaralanma riski minimuma indirilmiş olur.

Gerilebilir (Retractable) Lanyardlar

Kendiliğinden toparlanabilen böylece hareket özgürlüğü sağlayan güvenlik ekipmanlarıdır. Genellikle yüksekte çalışılan endüstriyel alanlarda kullanılır. Eğer bir düşme yaşanırsa, otomatik kilitleme mekanizması devreye girer, böylece kullanıcıyı güvende tutar. Yüksek iş verimliliği ve güvenlik sağlar fakat diğer türlere göre pahalıdır ve her çalışma alanına uygun olmaz. 

Lanyard Nerelerde Kullanılır?

•  Dağcılık ve Açık Hava Etkinlikleri: Dağcılık ve açık hava etkinliklerinde güvenlik her zaman önceliktir ve bu noktada lanyardlar kritik bir rol oynar. Genellikle yüksek dayanıklılığa sahip malzemelerden üretilen bu emniyet askıları ayarlanabilir uzunluk, şok emici mekanizmalar ve yüksek yük kapasitesi gibi çeşitli özelliklere sahiptir. Dağcılar için bu özellikler, farklı tırmanış koşullarına hızlı bir şekilde uyum sağlamak ve potansiyel düşmelerde yaralanma riskini azaltmak için esastır. Ayrıca bu güvenlik ekipmanları hafif ve dayanıklıdır, zorlu hava koşullarına ve doğal ortamlara dayanabilir.
• Yüksekte Çalışma: İnşaat sahaları, elektrik direkleri veya diğer yüksek yapılarda işçilerin can güvenliğini korumak için kullanılır.
• Endüstriyel Tırmanış: Elektrik direkleri, rüzgar türbinleri veya yüksek binalarda yapılacak bakım ve onarım işlerinde emniyet askıları çok önemlidir.
• Kurtarma Operasyonları: Yangın, deprem veya diğer acil durumlar sırasında kurtarma ekipleri tarafından kullanılır.
• Kimyasal İşleme Tesisleri: Özel malzemeden yapılmış emniyet askıları kimyasal maruziyetin olabileceği yerlerde kullanılır.

• Yangınla Mücadele: Yangın söndürme ekipleri, özel yangına dayanıklı emniyet askıları kullanarak güvenli bir şekilde hareket eder.
• Elektrik İşleri: Elektrikle ilgili işlerde, anti-statik emniyet askıları elektrik çarpmalarına karşı ek bir koruma sağlar.
• Liman ve Gemi İşleri: Paslanmaz çelik emniyet askıları tuzlu su koşullarına dayanıklıdır ve bu tür uygulamalarda tercih edilir.

Lanyard Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler

1. Doğru Emniyet Askısı Seçimi: Güvenliğinizi maksimum düzeye çıkarmak için uygun emniyet askısı seçimi oldukça önemli. Örneğin, düşme riski olan bir işte çalışıyorsanız olası bir düşme anında ani yükü azaltarak yaralanma riskini önemli ölçüde minimize etmesi için  şok emici özellikli bir askı seçimi yapmalısınız.
2. Durum Kontrolü: Emniyet askınızı her kullanımdan önce görsel olarak kontrol etmelisiniz. Herhangi bir yıpranma, kopma veya hasar varsa değiştirmelisiniz.
3. Bağlantı Noktaları: Emniyet askısını bağlarken uygun ve güvenli bağlantı noktaları kullanın. Hatalı bir bağlantı, ciddi yaralanmalara yol açabilir.
4. Kapasite: Emniyet askısının taşıyabileceği yük miktarını aşmamaya dikkat edin. Taşıma kapasitesi genellikle ürünün etiketinde belirtilir.
5. Çift Bağlantı: Yüksekte ve sürekli hareket halinde çalışıyorsanız çift bağlantılı kanca tercih etmelisiniz. Bu tür iki bağlantı noktası içerdiğinden olası düşme anında kaza riskini minimize eder.
6. Şok Emici: Eğer düşme riski varsa, şok emici bir emniyet askısı kullanmalısınız. Bu, düşme sırasında oluşacak ani yükü azaltır.
7. Çevresel Faktörler: Kimyasallar veya aşırı sıcaklık gibi çevresel faktörlere maruz kalacaksa, bu koşullara uygun bir emniyet askısı seçmelisiniz.

Lanyard Ne İşe Yarar?

• Düşme Önleme: Yüksek yerlerde çalışan işçiler için emniyet askıları hayati bir güvenlik ekipmanıdır. Özellikle inşaat, dağcılık ve endüstriyel tırmanış gibi alanlarda, düşme riskini minimize eder.
• Pozisyon Sabitleme: Ayarlanabilir uzunluktaki emniyet askıları işçilere, çalıştıkları yerde daha fazla hareket kabiliyeti sunar. Bu, işçinin belirli bir pozisyonda güvenle çalışabilmesini sağlar.
• Kontrollü Hareket: Çift kanca lanyardlar, işçinin bir noktadan diğerine geçerken sürekli bir bağlantı sağlar. Bu, özellikle inşaat sahalarında önemlidir.
• Ani Yük Emiciler: Şok emici emniyet askıları, düşme anında ani yüke maruz kalan kişinin yaralanma riskini azaltır.
• Özel Durumlar: Kimyasal tesisler veya yangınla mücadele gibi özel durumlar için üretilmiş emniyet askıları yüksek risk taşıyan bu işlerde ekstra güvenlik sağlar.
• Hareket Özgürlüğü: Gerilebilir (Retractable) emniyet askıları hareket özgürlüğü sağlar ve yerden tasarruf etmeye yardımcı olur.
• Malzeme Dayanıklılığı: Paslanmaz çelik veya özel malzemelerden üretilmiş emniyet askıları aşırı koşullarda bile dayanıklılık gösterir.

Güvenlik Standartları: TSE ve CE

Dayanıklılık ve güvenlik standartları, lanyard seçiminde önemlidir. TSE (Türk Standartları Enstitüsü) Türkiye’de, CE (Conformité Européene) ise Avrupa’da kabul gören ana sertifikalardır. Bu sertifikalar emniyet askısının çekme kapasitesi, darbe ve aşınma dayanıklılığı gibi özelliklerini belirler.

Çekme testi – ağırlık dayanıklılığını

Darbe dayanımı – ani yüklemelere olan toleransını

Aşınma testi – sürtünmeye dayanıklılığını

Isı-soğuk dayanıklılık testleri – sıcaklık dalgalanmalarına olan toleransını ölçer.

 Bu testlerin amacı, ekipmanın güvenli ve etkin bir şekilde kullanılabilmesini sağlamaktır. TSE ve CE sertifikalı ürünleri tercih etmek, iş güvenliği açısından önemlidir.

Lanyard Seçiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Emniyet askısı seçerken dikkat edilmesi gereken şartlar başlıca şunlardır.

• Malzeme: Emniyet askısının hangi malzemeden yapıldığı, dayanıklılığı ve uzun ömürlü olup olmadığı açısından önemlidir.
• Dikiş ve Bağlantılar: Dikişlerin kaliteli olması ve karabinaların veya kancaların güvenilir olması gerekir. Aksi takdirde güvenliğiniz tehlikeye girer.
• Sertifikalar: Emniyet askısının güvenlik sertifikalarına (TSE, CE) sahip olması önemli bir göstergedir.
• Garanti: Emniyet askısı alırken tercih edeceğiniz markanın ürüne sağladığı garanti süresi ve koşulları da askının kalitesi hakkında ipucu verecektir.

Tek kollu lanyard nedir?

Çift kollu lanyard nedir?