İçindekiler
Hipotermi, vücutta üretilen ısının vücudun maruz kaldığı soğuğa karşı yetersiz kalması sürecine denir. Genellikle uzun süreli soğuk hava veya suya maruz kalma sonucu vücudun sıcaklığı 35 lere geldiğinde hipotermi süreci başlamış olur.
Genellikle doğa ile baş başa kalmalar sonucunda hazırlıksız olanların yakalandığı bir durum olduğundan bu makalemizde çeşitli doğa aktiviteleri esnasında hipotermiye yakalanmamak için tavsiyeler yer alacaktır.
Kimler Yüksek Risk Altında?
- Yaşlılar
- Bebekler ve Çocuklar
- Açık Hava Sporları Yapanlar
- Evsizler
- Kronik Hastalığı Olanlar
- Alkol ve İlaç Kullanıcıları
Yaş ilerledikçe vücudun ısıyı koruma yeteneği azalır. Bu yüzden yaşlıların bu tehlikeye yakalanmaları daha olasıdır.
Küçük çocuklar ve bebekler henüz tam gelişmemiş olduklarından ve hareketsiz kaldıklarından onlar da hipotermi riski için savunmasız grupta yer alırlar.
Evsiz bireyler genellikle soğukta uygun barınak ve giysiye erişemedikleri için risk altındadır.
Diyabet, tiroid problemleri gibi kronik hastalıkları olanlar da vücut ısısını düzenlemede sorun yaşayabilir, bu da hipotermi riskini yükseltir.
Alkol ve bazı ilaçlar vücudun ısı duyarlılığını etkileyebilir, bu da hipotermiye yol açabilir.
Dağcılar, kayakçılar veya kampçılar gibi dış mekan aktiviteleri yapanlarla su sporlarıyla uğraşanlar da soğuk ve ıslak koşullara maruz kalabilirler, bu da hipotermi riskini artırır.
Hipotermi En Çok Hangi Sporda Görülür?
- Yüzme (Açık Su)
- Dağcılık
- Kayak ve Snowboard
- Yelken
- Dalış
- Kış Koşuları
- Avcılık ve Balıkçılık
Hipotermi riski taşıyan sporlar genellikle açık su yüzme, dağcılık, kayak ve snowboard gibi soğuk ve ıslak koşullara maruz kalan etkinliklerdir. Ayrıca, yelken, dalış, kış koşuları, avcılık ve balıkçılık da bu riski artırabilir. Bu sporlar, ya doğrudan soğuk su veya hava ile temas etmeyi gerektirir ya da uzun süreli fiziksel aktivite sonucu terlemenize ve dolayısıyla vücut ısınızın düşmesine neden olabilir.
Eğer bu tür etkinliklerle ilgileniyorsanız, hipotermi riskini minimize etmek için uygun giysi ve ekipman kullanmalı, ayrıca hava koşullarına uygun önlemler almalısınız. Özellikle yüksek rakımlar, soğuk su veya rüzgarlı koşullar gibi ekstra risk faktörleri varsa, ekstra dikkatli olunması gerekmektedir.
Su sporları ile ilgilenenlerin kaliteli bir neopren malzemeden üretilen wetsuitler kullanması gerekir. Dağcılık yahut diğer doğa sporları ile ilgilenenlerin ise su geçirmez mont ve su geçirmez bot gibi hayati ekipmanlara dikkat etmeleri gerekmektedir.
Belirtiler ve Semptomlar
- Titreme
- Yorgunluk ve Halsizlik
- Konfüzyon veya Bulanık Düşünce
- El ve Ayaklarda Beceriksizlik
- Hafıza Kaybı
- Konuşma Bozukluğu
- Uyuşukluk veya Sersemlik
Hipotermi belirtileri ve semptomları, vücudunuzun ısıyı koruma mekanizmalarının yetersiz kaldığı durumları yansıtır. İlk belirti genellikle titremedir, çünkü vücut ısıyı korumak için kasları hızlı bir şekilde kasar ve gevşetir. Yorgunluk ve halsizlik de sıkça görülür, çünkü vücut enerjisini korumaya çalışır.
Zihinsel belirtiler, yani konfüzyon, hafıza kaybı ve konuşma bozukluğu, vücudunuzun beyne yeterli kan akışı sağlayamaması sonucu oluşur. El ve ayaklarda beceriksizlik ve uyuşukluk da, vücudun ısıyı korumak için kanı hayati organlara yönlendiremesi nedeniyle olur.
Bu belirtiler, hipotermi durumunda hızlı ve etkili bir şekilde müdahale edilmesi gerektiğini gösterir. Eğer bu tür belirtiler gözlemlenirse, hemen ısı kaynağına erişim sağlanmalı ve tıbbi yardım alınmalıdır.
Üşümeye Başladığınızı Nasıl Anlarsınız?
- Titreme
- Deri Renginde Değişiklik (Solgunluk veya Morarma)
- Burun ve Parmaklarda Uyuşma
- Hızlı ve Sığ Nefes Alma
- Yorgunluk ve Enerji Kaybı
- Gözlerde Sulanma veya Bulanık Görme
- Kalp Atışlarında Hızlanma veya Yavaşlama
Doğada kaldığınızda vücudunuzun soğuğa nasıl tepki verdiğini anlamak önemlidir. İlk belirti genellikle titremedir; bu, vücudunuzun ısıyı korumak için kasları hızlı bir şekilde kasıp gevşettiğinin bir işaretidir. Deri renginde solgunluk veya morarma, kanın merkezi organlara yönlendirildiğini gösterir. Parmaklarınızda ve burun ucunuzda uyuşma hissi, vücudunuzun kan akışını azalttığının bir göstergesidir.
Nefes alışverişinizde değişiklikler, vücudunuzun oksijen ve enerji ihtiyacını karşılamaya çalıştığının bir işaretidir genelde. Yorgunluk ve enerji kaybı, vücudun enerjisini korumaya çalışması sebebiyledir.
Gözlerde sulanma veya bulanık görme, soğuğun göz yüzeyini etkilediğinin bir belirtisi olabilir. Kalp atış hızınızda değişiklikler, vücudunuzun ısıyı korumak için daha fazla veya daha az enerji harcadığını gösterebilir.
Şayet doğada iken böyle bir belirtiyle karşılaşırsanız ilk önceliğinin ısınmak olması gerekir. Acil durumda en etkili ısınma yöntemleri ile alakalı yazımız bu konuda size rehber olabilir.
Hipotermiyi Yaşamamak İçin Nelere Dikkat Etmek Gerekir?
Hipotermi önlenebilir bir durumdur ve bu konuda alınabilecek birkaç temel önlem vardır. Öncelikle, katmanlı giyinmek ve özellikle baş, el ve ayak gibi ısı kaybının fazla olduğu bölgeleri korumak çok önemlidir. Islak kalmaktan kaçınmak ve kuru kıyafetlerle değiştirmek de kritiktir. Yüksek enerjili yiyecekler ve yeterli sıvı alımı, vücudun enerji seviyesini korumada yardımcı olur. Hafif egzersizler yaparak vücut ısısını artırmak mümkündür, fakat burada aşırıya kaçmamak önemlidir, çünkü aşırı terleme bu riski artırabilir. Son olarak, dışarı çıkmadan önce hava durumunu kontrol etmek ve uygun ekipmanla hazırlıklı olmak da oldukça önemlidir.
- İçlik olarak teri dışarı atan içlikleri tercih edin.
- Katman katman giyinmenizde her zaman fayda vardır.
- Mümkünse dışınıza suyu ve rüzgarı geçirmeyen özel montları tercih edin.
- Ayakkabılarınıza dikkat. Sıcak tutan ve su geçirmeyen bir bot tercih edin.
- Bere, eldiven ve kalın çoraplar kullanın.
- Islak kıyafetleri hemen kuru olanlarla değiştirin.
- Yüksek kalorili yiyecekler tüketin.
- Hafif egzersizler yaparak ısınım sağlayın. Ancak ağır egzersizlerden kaçının.
- Rüzgarlı ve nemli ortamlardan kaçının.
- Hava durumunu kontrol edip uygun ekipmanla dışarı çıkın.
Bir Doğa Macerasında Hipotermi Başlamışsa Neler Yapılmalı?
Bu adımlar, doğada hipotermi başladığında yapılması gereken ilk yardım ve tedavi yönergelerini içerir. Unutmayın, bu tür bir durumda hızlı ve etkili müdahale hayat kurtarıcı olabilir. Buradaki en önemli hususu atlamamak için her durumda ateş yakabilecek bir ekipmana sahip olmanızı tavsiye ediyoruz, şayet doğada çokça vakit geçiriyorsanız.
Hipotermi Yaşayanın Kalbi Durursa Ne Yapılmalı?
Umarım karşılaşmazsınız böyle bir durumla ancak karşılacak olursanız ilk yapılması gereken acil yardım çağırmaktır, bu her durumda en önemli adımdır. Bundan sonra ise sırasıyla;
- Yavaş ve dikkatlice kalp masajı yapın.
- Bu sırada mutlaka şahsın kalp ve karın bölgesini ısıtmaya öncelik verin.
- Yardım için yahut sıcak bölgeye götürmek için taşıyacaksanız şayet çok dikkatli olun.
- Tehlikede olan kişiyi tamamen ısıtmaya odaklanın ve mümkünse hastaneye götürün.
Kalp masajı yapılırken, kompresyonlar yavaş ve dikkatli bir şekilde uygulanmalıdır çünkü hipotermik vücut daha kırılgandır. Ayrıca, hastanın vücudu ısıtılmaya çalışılmalıdır. Eğer kalp tekrar çalışmaya başlarsa, hastayı en kısa sürede hastaneye götürmek için hazırlıklar yapılmalıdır.
Hipotermi ve Donma Aynı Şeyler midir?
Evet. Hipotermi ile donma birbirinden farklıdır. Hipotermi genelde vücut ısısının aniden düşmesi sonucu olur. Donma ise yavaş yavaş, ben geliyorum diyerek gerçekleşir.
Donma durumunda, vücudun belirli bölgeleri (genellikle parmaklar, burun, kulaklar gibi) donar. Deri ve altındaki dokuların kristalleşerek katılaşması söz konusudur. Etkilenen bölgede renk değişikliği, duyarsızlık ve ağrı gibi belirtiler olabilir.
Hipotermide ise vücudun genel ısısı düşer ve bu, tüm vücudu etkiler. Belirtiler arasında titreme, halsizlik ve zihinsel karışıklık bulunur.
Her iki durum da soğuk hava koşullarında ortaya çıkar ve birbiriyle ilişkilidir çünkü her ikisi de vücudun soğuğa maruz kalmasının bir sonucudur. Ancak, tedavi yöntemleri ve etkilediği bölgeler farklıdır. Donma genellikle vücudun belirli bir bölgesini etkilerken, hipotermi tüm vücudu etkiler.
Vücut Kaç Derecede Hipotermi Yaşar?
Vücut sıcaklığının 35 dereceye inmesi hipotermi sebebidir.
Kaç derece soğukta hipotermi olur?
Hipotermi vakıaları genelde 0°C ve altında olmaktadır. Ancak az yalıtım, hareketsizlik ve yetersiz beslenme durumunda 10°C dereceler de tehlikeli olabilir.
